Dark patterns, dijital platformlarda kullanıcıları yanıltarak, kandırarak veya yönlendirerek hedeflerine ulaşan tasarım ve pazarlama taktikleridir. Çoğu zaman kullanıcı deneyimini olumsuz etkileyen ve kişisel verilerin kötüye kullanılmasına neden olan bu taktikler, genellikle fark edilmez ve kullanıcıların bilinçaltını hedef alır. Örneğin, online alışveriş sitelerinde sıkça rastlanan "Sepeti Onayla" veya "İptal Et" gibi yanıltıcı butonlar kullanıcıların istemeden alışveriş yapmalarına yol açabilir. Ayrıca, zorunlu olarak veri paylaşmaya zorlayan onay kutuları veya zorunlu e-posta abonelikleri gibi dark patterns yöntemleri de kullanıcıların rızasını almadan kişisel verilerini paylaşmalarına neden olabilir.
Dark patterns genellikle kullanıcıların dikkatini dağıtarak, karar verme sürecini etkileyerek veya acele etmelerini sağlayarak etkili olurlar. Bu tür taktikler, genellikle kullanıcıların isteğini veya ihtiyacını değil, firma ya da kurumların çıkarlarını gözetir. Bu nedenle, dark patterns kullanıcıların güvenini sarsabilir ve markaların itibarını olumsuz etkileyebilir.
Kullanıcıları kandıran dark patterns yöntemleriyle mücadele etmek için ise tüketicilerin daha bilinçli olmaları ve dijital platformlarda karşılaştıkları taktikleri tanıyarak korunmaları gerekmektedir. Ayrıca, düzenleyici kuruluşların ve hükümetlerin bu tür taktiklere karşı daha sıkı önlemler alması ve kullanıcıları koruyacak yasalar çıkarması da önemlidir. Sonuç olarak, dark patterns kullanıcıların haklarını ihlal eden ve kötü niyetli firmaların kötüye kullanabileceği tehlikeli taktiklerdir ve kullanıcıların dikkatli olmaları gerekmektedir.